"9 ตระกูลจีน" สมัยกรุงธนบุรี ทุกวันนี้สืบเชื้อสายเป็นนามสกุลใดบ้าง?

ความสัมพันธ์ไทย–จีนมีประวัติยาวนานหลายร้อยปี หนึ่งในหลักฐานสำคัญคือชาวไทยเชื้อสายจีนจำนวนมากที่สามารถสืบรากเหง้าไปถึงสมัยกรุงธนบุรีได้

ในช่วงนั้นมีชาวจีนจำนวนหนึ่งเข้ามารับราชการ ค้าขาย และตั้งรกรากในสยาม จนกลายเป็น "9 ตระกูลจีน" สำคัญ ที่มีทายาทใช้นามสกุลไทยมาจนถึงปัจจุบัน

โดยข้อมูลส่วนใหญ่ด้านล่างนี้มาจากหนังสือ "ประวัติจีนกรุงสยาม" โดย เจฟฟรี ซุน และ พิมพ์ประไพ พิศาลบุตร

1. สกุล พนมยงค์

มีสายเชื้อโยงถึงพระเจ้าตากสิน โดยบรรพบุรุษชื่อ ก๊ก แซ่ตั้ง เป็นญาติฝ่ายจีนของพระองค์ หนึ่งในทายาทคือ นายปรีดี พนมยงค์ อดีตนายกรัฐมนตรีผู้มีบทบาทสำคัญทางการเมืองไทย

2. สายตระกูล เจ้าคุณจอมมารดาเอม ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว

เป็นเชื้อสายจากเจ๊สัวอ๋องไซ พ่อค้าชาวจีนที่ถวายเสบียงแก่พระเจ้าตากในช่วงสงคราม จนได้รับแต่งตั้งเป็นพระยารัตนราชเศรษฐี ลูกหลานปัจจุบันอยู่ในราชสกุล เช่น กาญจนะวิชัย และ รัชนี

3. สกุล ไกรฤกษ์

ต้นตระกูลคือ เริก แซ่หลิม ผู้รับราชการล่ามในคณะทูต ต่อมาได้รับแต่งตั้งเป็นพระยาไกรโกษา ลูกหลานดำรงตำแหน่งสำคัญหลายราย เช่น พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ และ พระยาจักรปาณีศรีศีลวิสุทธิ์

4. สกุล จาติกวณิช

บรรพชนชื่อ เซี้ยง แซ่โซว ตั้งบ้านอยู่ย่านตลาดน้อย กรุงเทพฯ สืบสายมาถึง หลวงอภัยวานิช (จาด) และมีทายาทสำคัญอย่าง กรณ์ จาติกวณิช และ อานันท์ ปันยารชุน

5. สกุล ณ สงขลา และ สุวรรณคีรี

จีนเหยี่ยง แซ่เฮา หรือ "ตั้วแปะ" เป็นพ่อค้ารังนกที่ได้รับความไว้วางใจจากพระเจ้าตากจนได้เป็นเจ้าเมืองสงขลา มีลูกหลานใช้นามสกุล ณ สงขลา และ สุวรรณคีรี

6. สกุล รัตนกุล

จีนกุน แซ่อึ้ง ดำรงตำแหน่งเจ้ากรมพระคลังวิเศษ ต่อมาได้รับพระราชทานยศเป็นเจ้าพระยารัตนาธิเบศร์ ต้นตระกูลของนามสกุล รัตนกุล

7. สกุล สมบัติศิริ

เต๊กงึ้ง แซ่ตั้ง พ่อค้าฐานะดีในกรุงเทพฯ ได้รับแต่งตั้งเป็นพระยาศรีราชอากร สืบมาถึงพระยาสมบัติวานิช ลูกหลานขอใช้นามสกุลว่า วานิชากร แต่รัชกาลที่ 6 โปรดให้เป็น สมบัติศิริ

8. สกุล สวัสดิบุตร

ต้นตระกูลคือ เจ๊สัวหลิน แซ่โหงว พ่อค้าชาวบ้านแหลม เมืองเพชรบุรี สืบสายถึงพระยาสวัสดิวารี และเป็นต้นตระกูลของ สวัสดิบุตร

9. สกุล สุนทรเวช

บรรพบุรุษเป็นคนจีนแซ่ลี้ อยู่เมืองจันทบูรในยุคพระเจ้าตาก ต่อมาย้ายมาตั้งถิ่นฐานที่สำเพ็ง กรุงเทพฯ เป็นสายตระกูลของอดีตนายกรัฐมนตรี สมัคร สุนทรเวช

บทสรุป

"9 ตระกูลจีน" สมัยกรุงธนบุรีเหล่านี้ ไม่เพียงมีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์ยุคต้นรัตนโกสินทร์ แต่ยังส่งต่ออิทธิพลมาสู่แวดวงการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมไทยในปัจจุบันอย่างลึกซึ้ง เป็นภาพสะท้อนความผูกพันไทย–จีน ที่แนบแน่นดั่งญาติร่วมแผ่นดิน