ด่วน! ศาลรัฐธรรมนูญมีมติให้ “แพทองธาร ชินวัตร” พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

ด่วน! ศาลรัฐธรรมนูญมีมติให้ “แพทองธาร ชินวัตร” พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี

เวลา 09.00 น. วันนี้ (วันที่อ้างอิงในเนื้อหา) ตุลาการ ศาลรัฐธรรมนูญ นัดขึ้นพิจารณาคำร้องที่ประธานวุฒิสภาได้นำความเห็นของสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) จำนวน 36 คน เข้าชื่อยื่นต่อศาล เพื่อให้วินิจฉัยตามมาตรา 170 วรรคสาม ประกอบมาตรา 82 ว่า ความเป็นรัฐมนตรีของน.ส. แพทองธาร ชินวัตร สิ้นสุดลงเฉพาะตัวหรือไม่

สรุปเหตุผลคำร้อง

• ผู้ร้องชี้ว่า น.ส. แพทองธารขาดความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ และมีพฤติการณ์ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง
• กรณีที่ถูกยกมาเป็นหลักคือคลิปเสียงสนทนาระหว่าง น.ส. แพทองธาร กับสมเด็จฯ ฮุน เซน ประธานวุฒิสภากัมพูชา ซึ่งเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ชายแดนไทย–กัมพูชา
• ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งรับคำร้องไว้พิจารณา และได้เรียกให้นายกรัฐมนตรีชี้แจงข้อกล่าวหาแล้ว

คำวินิจฉัยของศาล

ในการอ่านคำวินิจฉัยต่อหน้าบัลลังก์ ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญลงมติเป็นเอกฉันท์ 9 ต่อ 0 เห็นว่า ความเป็นรัฐมนตรีของ น.ส. แพทองธาร สิ้นสุดลงตามรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 มาตรา 170 วรรคหนึ่ง (4)

นอกจากคำวินิจฉัยว่าความเป็นรัฐมนตรีสิ้นสุดลงเฉพาะตัวแล้ว ศาลยังมีมติให้เรื่องสืบเนื่องไปถึงผลกระทบต่อคณะรัฐมนตรี ซึ่งส่งผลให้มีการพิจารณาถึงการพ้นตำแหน่งของรัฐมนตรีทั้งคณะตามกรอบกฎหมายและรัฐธรรมนูญต่อไป

โดยศาลวินิจฉัยว่า การสนทนาของ นางสาวแพทองธาร ในคลิปเสียงที่ปรากฏนั้น เป็นการฝ่าฝืน มาตรฐานทางจริยธรรม เป็นการกระทำที่ไม่พิทักษ์รักษาไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ เอกราช อธิปไตย บูรณภาพแห่งอาณาเขตและเขตที่ประเทศไทยมีสิทธิอธิปไตย เกียรติภูมิและผลประโยชน์ของชาติ ความมั่นคงของรัฐและความสงบเรียบร้อยของประชาชน

ความหมายเชิงกฎหมายและผลต่อการเมือง

• ผลคำวินิจฉัยนี้ทำให้น.ส. แพทองธารต้องพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีทันทีตามข้อกำหนดของรัฐธรรมนูญ
• หากมีการสืบเนื่องถึงการพ้นตำแหน่งของคณะรัฐมนตรีทั้งคณะ จะเป็นเหตุให้ต้องมีการจัดการทางการเมืองต่อเนื่อง ทั้งการเสนอชื่อแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีคนใหม่หรือกระบวนการยุบสภา/เลือกตั้งใหม่ ขึ้นกับข้อกฎหมายและการตัดสินใจทางการเมืองของฝ่ายที่เกี่ยวข้อง
• การจัดตั้งรัฐบาลคนใหม่จะต้องผ่านการโหวตในรัฐสภาตามขั้นตอนรัฐธรรมนูญ โดยพรรคการเมืองต้องเสนอชื่อและรวบรวมเสียงสนับสนุนตามกฎเกณฑ์ที่กำหนด

ขั้นตอนต่อไปที่ควรจับตา

• การแถลงอย่างเป็นทางการจากสำนักนายกรัฐมนตรีและโฆษกรัฐบาล
• การประชุมตัวแทนพรรคร่วมรัฐบาลและฝ่ายค้านเพื่อวางแนวทางการจัดตั้งรัฐบาลชั่วคราวหรือการเสนอชื่อแคนดิเดตใหม่
• ท่าทีของพรรคการเมืองหลัก เช่น พรรคของนายกรัฐมนตรีเดิม พรรคฝ่ายค้าน และพรรคขนาดกลางที่จะเป็นตัวแปรสำคัญในการรวบรวมเสียง
• การเคลื่อนไหวทางกฎหมายจากฝ่ายที่เกี่ยวข้อง หากมีการยื่นคำร้องหรือการอุทธรณ์ตามช่องทางที่รัฐธรรมนูญและกฎหมายอนุญาต

ความเห็นจากฝ่ายการเมือง (เบื้องต้น)

สถานการณ์ยังอยู่ในขั้นตอนเริ่มต้นของผลกระทบทางการเมือง ฝ่ายต่าง ๆ ทั้งพรรครัฐบาล พรรคฝ่ายค้าน และพรรคขนาดกลางจะต้องรีบประเมินเกมการเมืองใหม่เพื่อหาแนวทางเดินหน้าต่อไป ทั้งด้านการรักษาเสถียรภาพของสภาและการเตรียมความพร้อมสำหรับกระบวนการเสนอชื่อและการลงมติ

สรุป

ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเป็นเอกฉันท์ให้ น.ส. แพทองธาร ชินวัตร พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญ ผลการตัดสินนี้ถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญทางการเมืองของประเทศ และจะนำไปสู่กระบวนการทางการเมืองขั้นต่อไป ทั้งการจัดตั้งนายกรัฐมนตรีคนใหม่ หรือกรณีที่เกี่ยวข้องกับการพ้นจากตำแหน่งของคณะรัฐมนตรีทั้งคณะ ซึ่งต้องติดตามท่าทีและการเคลื่อนไหวของพรรคการเมืองต่าง ๆ อย่างใกล้ชิด

อ้างอิง

1. ศาลรัฐธรรมนูญ