หมอฉุกเฉินสอนเช็กความเสี่ยง "หลอดเลือดโป่งพอง" วิธีง่ายๆ แค่ทำนิ้วโป้งแบบนี้!

หมอฉุกเฉินจากอเมริกาสอนวิธีเช็กความเสี่ยง "หลอดเลือดโป่งพอง" รู้ทันภัยเงียบในร่างกาย ด้วยท่าง่ายๆ แค่ยืดนิ้วโป้ง

ดร.โจ วิตติงตัน (Dr. Joe Whittington) แพทย์ฉุกเฉินจากแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ได้แนะนำแบบทดสอบด้วยตัวเองง่าย ๆ ที่อาจช่วยระบุภาวะหลอดเลือดแดงใหญ่โป่งพอง (Aortic Aneurysm) ซึ่งเป็นปัญหาหัวใจอันตรายร้ายแรงที่เปรียบได้กับ “ระเบิดเวลาภายในร่างกาย”

วิธีทดสอบ "นิ้วหัวแม่มือ-ฝ่ามือ":

1.ยกมือขึ้นในลักษณะเหมือนบอกให้คนอื่นหยุด

2. ยืดนิ้วหัวแม่มือข้ามฝ่ามือให้ไกลที่สุด เท่าที่จะทำได้

• หากนิ้วหยุดที่กลางฝ่ามือ = ปกติ

• หากนิ้วยืดเลยขอบฝ่ามือออกไป = ผลบวก (อาจเสี่ยงหลอดเลือดโป่งพอง)

ถ้านิ้วเป็นแบบตัวอย่างในภาพคือผลบวก

ผลจากการทดสอบ

ดร.วิตติงตันอธิบายว่า หากนิ้วของคุณยืดเลยขอบฝ่ามือ อาจหมายความว่าเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (Connective tissue) ของคุณยืดหยุ่นผิดปกติ ซึ่งเนื้อเยื่อเดียวกันนี้ก็มีอยู่ที่ผนังหลอดเลือด หากมันยืดหยุ่นเกินไปก็อาจเกิดการโป่งพอง และเสี่ยงต่อการ “ฉีกขาด” อย่างรุนแรงได้

ในการศึกษาเมื่อปี 2021 ที่ตีพิมพ์ในวารสาร American Journal of Cardiology พบว่า 60% ของผู้ป่วยหลอดเลือดแดงใหญ่โป่งพอง มีผลทดสอบนิ้วหัวแม่มือเป็นบวก

ภาวะหลอดเลือดแดงใหญ่โป่งพองคืออะไร?

• เป็นภาวะที่หลอดเลือดแดงใหญ่ (aorta) ซึ่งเป็นเส้นเลือดหลักจากหัวใจไปยังร่างกาย บวม/โป่ง

• หากหลอดเลือดแตก ผู้ป่วยอาจเสียเลือดภายในอย่างรุนแรงและเสียชีวิตได้ทันที หากไม่ได้รับการผ่าตัดฉุกเฉิน

อาการเตือนบางอย่าง (หากมี):

• เจ็บหน้าอก คอ หรือหลัง

• ศีรษะ คอ หรือแขนบวม

• หายใจลำบาก ไอ หรือไอเป็นเลือด

อย่างไรก็ตาม ดร.วิตติงตันแนะนำว่า “หากคุณมีผลทดสอบเป็นบวก อย่าเพิ่งตกใจ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยเพิ่มเติม โดยเฉพาะโรคเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน”

โรคเนื้อเยื่อเกี่ยวพันที่เกี่ยวข้องกับหลอดเลือด

1. Marfan Syndrome

   • ผู้ป่วยมีโอกาสสูงถึง 250 เท่าในการเกิดภาวะหลอดเลือดแดงใหญ่ฉีกขาด

   • อาการ: ใบหน้าเรียวยาว แขนขา/นิ้วยาวผิดสัดส่วน ฟันแออัด หัวใจเต้นเร็ว สายตาเอียง หายใจลำบาก

2. Ehlers-Danlos Syndrome (EDS)

   • กลุ่มโรคพันธุกรรมที่ส่งผลต่อผิวหนัง ข้อต่อ และหลอดเลือด

   • แบบที่พบบ่อยที่สุดคือ “ชนิดข้อต่อยืดหยุ่น” (Hypermobile EDS หรือ hEDS)

3. Loeys-Dietz Syndrome

   • โรคพันธุกรรมที่ส่งผลต่อหลอดเลือดแดงใหญ่ ทำให้เสี่ยงหลอดเลือดโป่งพองและฉีกขาด

ข้อมูลเพิ่มเติม

• ในสหราชอาณาจักร มีผู้เสียชีวิตจากปัญหาเกี่ยวกับหลอดเลือดแดงใหญ่มากถึง 5,000 คนต่อปี

• แม้ส่วนใหญ่จะไม่มีอาการจนกว่าจะเกิดภาวะฉุกเฉิน แต่การตรวจพบตั้งแต่เนิ่น ๆ จะสามารถป้องกันได้ด้วยการใช้ยาควบคุมความดันโลหิต หรือการผ่าตัดเฉพาะทาง

แบบทดสอบนิ้วหัวแม่มือ-ฝ่ามือแม้จะดูง่าย แต่สามารถช่วยชี้เบาะแสของโรคร้ายแรงได้ ควรปรึกษาแพทย์หากพบผลบวก เพื่อตรวจร่างกายเพิ่มเติม และป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต