หลักการเปลี่ยนจาก "แซ่จีน" มาตั้งเป็น "นามสกุลไทย" ใครแซ่ไหน มีวิธีดูแบบนี้

รู้หรือไม่? นามสกุลไทยชื่อดังหลายชื่อ มีต้นทางจาก "แซ่จีน"

คนไทยเชื้อสายจีนจำนวนไม่น้อยมีต้นกำเนิดจากการอพยพของชาวจีนที่เข้ามาตั้งรกรากในประเทศไทย โดยเฉพาะในช่วงต้นรัชกาลที่ 6 ซึ่งในปี พ.ศ. 2456 ได้มีการประกาศใช้ พระราชบัญญัติขนานนามสกุล ส่งผลให้ครอบครัวชาวจีนในไทยจำนวนมากต้องปรับตัว และเปลี่ยน "แซ่" ที่ใช้กันมาตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษ ให้กลายเป็นนามสกุลแบบไทย เพื่อความสะดวกทั้งในด้านกฎหมาย สังคม และการประกอบอาชีพ

การตั้งนามสกุลไทยจากแซ่จีน แบ่งได้ 2 แนวทาง

จากการศึกษาทางวิชาการพบว่า การตั้งนามสกุลไทยของคนไทยเชื้อสายจีนสามารถจำแนกได้เป็น 2 แนวทางหลัก ได้แก่:

1. การตั้งนามสกุลแบบคงเค้าเดิมของแซ่ไว้ (ประมาณ 53.7%)
   • คงเสียงเดิมของแซ่: เช่น แซ่ลิ้ม (林) กลายเป็น “ลิ้มทองกุล” หรือ แซ่ตั้ง (陈) กลายเป็น “ตันติพานิชธีระกุล”
   • คงความหมายของแซ่: เช่น แซ่เบ๊ (马) แปลว่า “ม้า” กลายเป็น “ศิลปอาชา” หรือ “อัศว...”
   • คงทั้งเสียงและความหมาย: เช่น แซ่อึ้ง (黄) แปลว่า “เหลือง” กลายเป็น “เหลืองรัตนา”
2. การตั้งนามสกุลแบบไม่คงเค้าเดิมของแซ่ (ประมาณ 46.3%)
   • เป็นการตั้งนามสกุลใหม่ที่ไม่เกี่ยวกับเสียงหรือความหมายของแซ่ เช่น แซ่คู (邱) กลายเป็น “รัตนพงศ์เลขา”

ตัวอย่างการเชื่อมโยงแซ่จีนกับนามสกุลไทย

ข้อสังเกตน่าสนใจ

• นามสกุลไทยจำนวนมากของคนเชื้อสายจีนสามารถสืบโยงกลับไปยังแซ่ดั้งเดิมได้ โดยเฉพาะเมื่อมีการคงเสียงหรือความหมายไว้
• การตั้งนามสกุลแบบคงแซ่ มักวางชื่อแซ่ไว้ต้นนามสกุล เช่น “ลิ้ม-”, “ตั้ง-”, “เจียร-” เป็นต้น
• อย่างไรก็ตาม ยังมีนามสกุลอีกจำนวนมากที่ไม่สามารถสืบโยงกับแซ่เดิมได้เลย เนื่องจากตั้งขึ้นใหม่โดยไม่มีความเกี่ยวข้องทางเสียงหรือความหมาย

สรุป

การเปลี่ยนแปลงจาก แซ่จีนสู่การใช้นามสกุลไทย สะท้อนให้เห็นถึงการปรับตัวของคนไทยเชื้อสายจีนในอดีต เพื่อให้สอดคล้องกับสังคมไทย ขณะเดียวกันก็ยังคงรากเหง้าของบรรพบุรุษไว้ในชื่อเสียงเรียงนาม แม้จะมีการปรับเปลี่ยนให้เข้ากับบริบทของสังคมไทยในยุคนั้น

อ้างอิง

1. Tci-thaijo.org
2. เปิด 10 แซ่ฮิต ของคนไทยเชื้อสายจีน ส่วนมากจะใช้แซ่อะไร