เปิดตำนานเพลง "นักรบนิรนาม" เวอร์ชั่นแรกเมื่อ 46 ปีที่แล้ว เพลงต้นฉบับไม่ใช่ชื่อนี้

เปิดตำนานเพลง "นักรบนิรนาม" ต้นฉบับเมื่อ 46 ปีที่แล้ว เวอร์ชั่นแรกไม่ใช่ชื่อนี้ ย้อนประวัติศาสตร์เพลงทั้ง 3 เวอร์ชัน บังเอิญตรงกับเหตุการณ์สำคัญชายแดน

"ถิ่นพงไพรเขาท่องไปทุกเขตคาม นักรบนิรนามแห่งสยามเมืองยิ้ม..."

ท่อนเปิดของเพลงลูกทุ่งสุดคลาสสิก ที่ยังคงดังก้องอยู่ในโลกออนไลน์ ด้วยจังหวะสนุก เนื้อหาลึกซึ้งถึงนักรบผู้ที่เสียสละเพื่อชาติ

แต่รู้หรือไม่ว่า เพลงนี้มีอายุกว่า 46 ปี และเวอร์ชันแรกก็ไม่ได้ใช้ชื่อ “นักรบนิรนาม”

จุดเริ่มต้นเมื่อปี 2522

เพลงนี้ถูกขับร้องครั้งแรกโดย ดาวใต้ เมืองตรัง ในชื่อเพลงว่า "สุภาพบุรุษนิรนาม" เมื่อปี พ.ศ.2522 ประพันธ์โดย ครูชลธี ธารทอง ครูเพลงผู้ยิ่งใหญ่แห่งวงการลูกทุ่งไทย

ดาวใต้ เมืองตรัง

เป็นที่น่าสังเกตว่า เพลงนี้ถูกปล่อยมาภายหลังเหตุปะทะชายแดนไทย-เวียดนาม หรือเรียกว่า สมรภูมิช่องบก เกิดขึ้นเมื่อกำลังทหารเวียดนามบุกเข้ากัมพูชาเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2521 เพื่อล้มล้างระบอบเขมรแดง กำลังทหารกัมพูชาส่วนใหญ่ได้อพยพมาอยู่ทางด้านตะวันตกและตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศที่ติดกับชายแดนไทย

เปลี่ยนชื่อสู่ "นักรบนิรนาม"

ปี 2528 “สุภาพบุรุษนิรนาม” ถูกนำมาขับร้องใหม่โดย บุษบา อธิษฐาน พร้อมเปลี่ยนชื่อเป็น “นักรบนิรนาม”

เวอร์ชั่นนี้เผยแพร่ในช่วงเวลาใกล้เคียงสถานการณ์ชายแดนตึงเครียด จากเหตุการณ์สมรภูมิช่องบก เมื่อทหารไทยปะทะกับกองทัพเวียดนามที่รุกล้ำเข้าพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา 

ย้อนกลับไปในช่วงปี 2528-2530 ช่องบกกลายเป็นสมรภูมิสำคัญที่ทหารไทยต้องเผชิญหน้ากับกองทัพเวียดนาม ซึ่งยึดครองกัมพูชาหลังโค่นล้มเขมรแดงในปี 2522 เวียดนามส่งกองกำลังรุกล้ำเข้ามาในชายแดนไทยบริเวณช่องบก อ้างสิทธิ์ในพื้นที่ที่ยังไม่มีการแบ่งเขตชัดเจน

บุษบา อธิษฐาน 

ไวรัลอีกครั้งในยุคใหม่

ปี 2552 เพลง “นักรบนิรนาม” กลับมาโด่งดังอีกครั้งในเวอร์ชั่นของ แมงปอ ชลธิชา ขับร้องใหม่ในสไตล์ลูกทุ่งยุค 2000 ที่จังหวะสนุกฟังง่ายขึ้นแต่ยังคงความเข้มข้นของเนื้อหา

น่าสังเกตว่า เพลงเวอร์ชั่นนี้ถูกปล่อยใกล้เคียงกับช่วงที่ไทยกำลังเผชิญข้อพิพาทพรมแดนไทย–กัมพูชา บริเวณพื้นที่ปราสาทพระวิหาร ซึ่งสอดคล้องกับเนื้อหาเพลงที่กล่าวถึงชายชาติทหารผู้เสียสละเพื่อปกป้องแผ่นดิน

จากสุภาพบุรุษนิรนาม...สู่เพลงอมตะของนักรบไทย

“นักรบนิรนาม” ไม่ได้เป็นแค่เพลงลูกทุ่งธรรมดา เวลาผ่านไปเกือบครึ่งศตวรรษ เพลงนี้กลายเป็นบทเพลงบอกเล่าเรื่องราวของชายขอบแผ่นดิน และหัวใจของผู้กล้าที่ไม่มีชื่อในหน้าประวัติศาสตร์

แม้ไม่มีหลักฐานว่าเพลง สุภาพบุรุษนิรนาม ได้แรงบันดาลใจมาจากเหตุการณ์ใดของ "นักรบนิรนามแห่งสยามเมืองยิ้ม" แต่ทว่า ครูชลธี ธารทอง นักแต่งเพลงระดับบรมครูของไทย ท่านมีผลงานเพลงที่เกี่ยวข้องกับทหารและชาติบ้านเมืองหลายเพลง ซึ่งถือเป็นประวัติศาสตร์ทางวัฒนธรรมที่ถ่ายทอดมุมมองของ "ทหารในสนามรบ" 

ยกตัวอย่างเพลง จดหมายจากแนวหน้า ขับร้องโดย ยอดรัก สลักใจ  ที่มาของเพลง ครูชลธีได้เล่าว่า เขียนขึ้นในช่วงที่มีการสู้รบกันแถบห้วยโกร๋น (ชายแดนไทย-ลาว จ.น่าน) ช่วงนั้นสถานการณ์บ้านเมืองตึงเครียดมาก แล้วมีทีวีช่องหนึ่งนำทหาร 2 นายมาออกอากาศ เล่าสถานการณ์ความยากลำบากให้คนไทยรับรู้ พร้อมบอกว่าถ้ามีจดหมายจากแนวหลังสักฉบับส่งไปแนวหน้าจะแบ่งกันอ่านทั้งกอง ซึ่งถือเป็นบทเพลงแจ้งเกิดให้กับ ยอดรัก สลักใจ อย่างเต็มตัว

ยุคสมัยเปลี่ยน เพลงกลายเป็นไวรัล "วันกะเทยผ่านศึก"

เมื่อวันเวลาผ่านไป เปลี่ยนผ่านเข้าสู่ยุคสังคมออนไลน์ เพลงนักรบนิรนาม เป็นที่รู้จักจากการเป็นเพลงประกวดในรายการ ก่อนกลายเป็นไวรัลอีกครั้งในปี 2567 จากเหตุการณ์ทะเลาะวิวาทของเหล่าสาวข้ามเพศ LGBTQ+ เหตุเกิดในสุขุมวิทซอย 11 เมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2567 หรือที่เรียกกันว่า "วันกะเทยผ่านศึก"